2015 yaz aylarında yaptığım küçük çaplı bir Türkiye gezisini bu ontolojide anlatmaya çalıştım(Şekil 1). Bunu yapmamdaki amaç belki de gelecekte böyle bir çalışma yaparak bazı şeyleri otomatik olarak internet üzerinden sorgulayan bir web tabanlı proje geliştirmek istememdir. Bu şekilde yapılacak ve tüm illeti kapsayacak bir çalışmada gezilecek yerler, aktiviteler, oteller gibi veriler girilerek ekonomik tatil yolları, aktivite önerilerini ve daha birçok veriyi kapsayacak bir portal oluşturulabilir.
Bu yazıda Protege nasıl kullanılır değil de bir ontoloji ve bu ontoloji üzerinde yapılan sorguları göstermek amaçlanmıştır. Protege ile ilgili yazının en altındaki faydalı linkler kısmındaki kaynaklardan faydalanabilirsiniz.
Şekil 1. 2016 yılında yapmayı planladığım gezinin ontolojisi (Ontoloji dosyasını indirmek için tıklayınız.)
PROTEGE ÜZERİNDE YAPILAN SPARQL SORGULARI VE SONUÇLARI
| SORGU 1: Bu sorgu ile Gezilecek_Yerler sınıfının alt sınıflarını listeledim |
| PREFIX rdf: <http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#> PREFIX owl: <http://www.w3.org/2002/07/owl#> PREFIX rdfs: <http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#> PREFIX xsd: <http://www.w3.org/2001/XMLSchema#> PREFIX gez: <https://www.fikirjeneratoru.com/2016_Gezi_Plani.owl#>SELECT ?class WHERE { ?class rdfs:subClassOf gez:Gezilecek_Yerler} |
| SONUÇ EKRANI |
 Şekil 2. Gezi ontolojisinde Gezilecek_Yerler sorgusu sonucu |
| SORGU 2: Bu sorgu ile individual, property ve sınıflar listelenmektedir. |
| PREFIX rdf: <http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#> PREFIX owl: <http://www.w3.org/2002/07/owl#> PREFIX rdfs: <http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#> PREFIX xsd: <http://www.w3.org/2001/XMLSchema#> PREFIX gez: <https://www.fikirjeneratoru.com/2016_Gezi_Plani.owl#>Select ?ad ?sehir Where { ?Koyler rdf:type gez:Koyler; gez:Koy_Adi ?ad; gez:sehir ?sehir; } |
| SONUÇ EKRANI |
 Şekil 3. Gezi ontolojisinde gezilecek köyleri gösteren sorgu sonucu |
| SORGU 3: Bu sorguda Ordu ilindeki arkadaşımın kişisel bilgilerini listeledim. |
| PREFIX rdf: <http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#> PREFIX owl: <http://www.w3.org/2002/07/owl#> PREFIX rdfs: <http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#> PREFIX xsd: <http://www.w3.org/2001/XMLSchema#> PREFIX gez: <https://www.fikirjeneratoru.com/2016_Gezi_Plani.owl#>Select ?ad ?soyad ?sehir ?telefon Where { ?Arkadaslar rdf:type gez:Arkadaslar; gez:ad ?ad; gez:soyad ?soyad; gez:sehir ?sehir; gez:telefon ?telefon; FILTER regex(?sehir,’^ordu’,’i’) } |
| SONUÇ EKRANI |
 Şekil 4. Gezi ontolojisinde Ordu ilindeki arkadaşın bilgileri |
| SORGU 4: Bu sorguda gezi ontolojisinde bulunan arkadaşlar listelenmiş ve ORDER BY ile sıralanmıştır. |
| PREFIX rdf: <http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#> PREFIX owl: <http://www.w3.org/2002/07/owl#> PREFIX rdfs: <http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#> PREFIX xsd: <http://www.w3.org/2001/XMLSchema#> PREFIX gez: <https://www.fikirjeneratoru.com/2016_Gezi_Plani.owl#> SELECT ?Arkadaslar WHERE { ?Arkadaslar rdf:type gez:Arkadaslar } Order by ?Arkadaslar |
| SORGU SONUCU |
 Şekil 5. Gezi ontolojisinde yanında kalınacak arkadaşların listesi. |
| SORGU 5: Tüm arkadaş bilgileri individual ve dataProperty sorgulaması yapılarak listelendi ve ada göre sıralandı |
| PREFIX rdf: <http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#> PREFIX owl: <http://www.w3.org/2002/07/owl#> PREFIX rdfs: <http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#> PREFIX xsd: <http://www.w3.org/2001/XMLSchema#> PREFIX gez: <https://www.fikirjeneratoru.com/2016_Gezi_Plani.owl#>select ?ad ?soyad ?sehir ?telefon where { ?Arkadaslar rdf:type gez:Arkadaslar; gez:ad ?ad; gez:soyad ?soyad; gez:sehir ?sehir; gez:telefon ?telefon; } ORDER BY ?ad |
| SORGU SONUCU |
Şekil 6. Gezi ontolojisinde yanında kalınacak arkadaşların tüm bilgileri. |
Faydalı Linkler:
Protege ile ontoloji oluşturma videosu (Türkçe)
Ontoloji mantığını anlamanızı sağlayacak pizza ontolojisi (İngilizce)
Ontoloji mantığını anlamanızı sağlayacak pizza ontolojisi (Türkçe)
Aryıca Jena ile Java Dilinde SPARQL Sorgusu yazıma da bakabilirsiniz.