1. BİLGİ NEDİR?
Bilginin değerini ölçmeden önce bilgiden ne anlamanız gerektiğini idrak etmemiz gerekir. Kısaca bilgi işlenmiş veridir. Aynı zamanda bilgi bir konu ile ilgili belirsizliği azaltan kaynak bilgidir [1]. Veri ile bilgi arasındaki farkı basitçe anlatmak gerekirse bir kişinin T.C. Kimlik Numarası, telefon numarası ve ismi o kişiye ait verilerdir. Yani tek tek baktığımızda bunlar bizim için anlamsız verilerden ibarettir. Ancak hepsini bir tabloda yanyana koyarsak ancak o zaman o kişiye ait bilgiyi oluşturur.
1.1. Bilgi Miktarı Nasıl Ölçülür?
Shannon Bilgi Kuramı’na göre bu şu şekilde açıklayabiliriz:
- Bir mesajdaki belirsizlik (entropi) o mesajdaki bilgi miktarına eşittir.
- Bir torbaya her renk toptan birer adet attığımızda, herhangi bir rengin gelme olasılığı 1/n olur.
- Çekilen bir topun hangi renk olacağı belirsizdir ve çekilişin ardından sonuç bize bir miktar bilgi vermektedir.
- Sadece tek bir renkten n adet top atılsa idi, çekilen topun rengini zaten biliyor olduğumuzdan bu çekilişin ardından herhangi bir şey öğrenmemiş olurduk.
- Böylelikle belirsizliğin bilgi miktarına eşit olduğunu düşünebiliriz.
- X bir olasılık deneyi olsun. p(xi) ise xi sonucunun ortaya çıkması durumunun olasılığı olarak verildiğinde, bu deneydeki ortalama bilgi miktarı:
- Logaritmanın tabanı 2 olarak seçildiğinde, bilgi miktarının birimi bit olmaktadır.
- log(1) =0 olduğundan kesin olarak gerçekleşeceğini bildiğimiz bir olay bize 0 bitlik bilgi vermektedir. Tüm olasılıklar eşit olduğunda ise bilgi miktarı maksimum değerini almaktadır.
- Denklemdeki – işareti bilgi miktarı için H(X)≥0 koşulunu yerine getirir.
Bu denklemden de görebileceğimiz gibi Shannon’a göre, eğer bir şeyin olasılık derecesi, daha doğrusu (tahmin edilebilirliği) artıyorsa, az bilgi içerir. [1][2] İçindekilerle ilgili en ufak bir bilgimiz dahi olmayan bir kitapla, ezbere bildiğimiz bir kitabın sayfalarını tarttığımızda ikisi de yapıldığı malzemenin yoğunluğuna göre aynı ağırlığı verebilir. Ancak bilgi miktarları farklıdır. Bu da Shannon Bilgi Kuramı’na göre ölçülür.
REFERANSLAR
[1] E. Shannon, “A mathematical theory of communication”, Bell system technical journal, 27, 1948.[2] Çağaday Yücel, “Shannon Bilgi Kuramı Sunumu”, 2012
Kaleminize sağlık. Bilgi nedir bilgilendirici bir yazı olmuş. Bence bilgi meraktır. Merak ve arayış duygusu, bebeklikten erişkinliğe kadar başımıza bazen bir sürü iş açan bir yaramazlık halidir. Bebeklerin her şeyi ağzına sokması, prizleri parmaklamaları, en olmayacak yerlere girip her şeyi dağıtmaları onların doğasının bir gereği. Ayrıca bilgi nesnel ve öznel de olabilir. Teşekkürler, selamlar.
Her şey merakla başlar ve öyle devam eder dediğiniz gibi. Dediğiniz gibi merak da bazen bilgi bazen de bilgiye ulaşma aracımızdır. Birileri bir şeyleri merak etmeseydi şu an bunları yazıyor olamazdık. İlginiz için teşekkürler, selamlar:)